Het schip had te veel zieken aanboord.
Bij de tweede reis van de Maria Jacoba naar Oost-Indië onder schipper Pieter Mooy ontstonden ernstige problemen bij het vertrek van het schip. Het schip was al eerder vertrokken op 18-11-1771 en keerde de volgende dag terug. Op 7-12-1771 vetrok het schip opnieuw naar zee en keerde weer terug op 25-12-1771 om op 17-01-72 nu definitief naar indië te vertrekken (1). Wat was hier aan de hand?
Het bleek dat Pieter Mooy kampte met ernstig zieke bemanningsleden aan boord van zijn schip. Hij moest tweemaal besluiten om terug te keren om de zieken van boord te laten halen en eventueel te doen vervangen door gezonde zeelieden.
De Schans op Texel lag al stampvol met zieken. Er was geen ruimte meer voor hen in deze quarantaine plaats. Na veel beraad besloot men noodgedwongen de doodzieke bemanningsleden per lichters naar Hoorn te brengen.
De stadsregering van Hoorn had inmiddels lucht gekregen dat er zieke zeelieden van de Maria Jacoba aan boord van de lichters in aantocht waren. Ze gaven geen toestemming om de haven van Hoorn binnen te lopen.
Geen haven voor de zieke zeelieden.
De Gecomitteerde Raden, in overleg met de stadsregering, gaf vervolgens het bevel de zieken naar Nieuwediep te vervoeren en onder te brengen in de tonnenboet (2). De regering van Nieuwediep weigerde de zieken aan de wal op te nemen en noemden de regering van Hoorn onverantwoordelijk om hen met de zieken op te schepen. Voorlopig bleven ze aan boord van de lichters in het Nieuwediep liggen.
Met de zieken werden gezeuld.
Inmiddels zond Kersje Visser, de Baljuw van Huisduinen en Den Helder, een brief aan de Gecommitteerde Raden te Hoorn. Hij schreef dat hij had vernomen dat een schipper van een lichterschip, afkomstig van Wieringer, die de zieken had vervoerd, aan de gevolgen was overleden en dat zijn zoon, die als knecht bij hem voer, ”dodelyk cranck” zou liggen.
De Equipagemeester (3) de Jager had alle kleren van de zieken aan boord van de lichters in het Nieuwe Diep overboord gegooid. Tevens zou de tonnenboet geheel ongeschikt zijn om zieken te herbergen. Er liep altijd zeevolk rond en bovendien kon men ”de vingers overal tussen de delen deursteken deckpannen legge daar los op”. De zieken zouden er onbeschermd liggen tegen regen, wind en sneeuw. Hij stelde daarom voor de zieken in de Schans op Texel te doen opnemen omdat je hier de valbrug kon ophalen zodat niemand meer in contact kon komen met de zieken.
Na veel beraad en overleg tussen Gecommitteerde Raden, de stadsregering van Hoorn en de Baljuw van Huisduinen, Den Helder en Nieuwe Diep, besloot men de zieken uiteindelijk toch in de overvolle Schans op Texel te doen opnemen.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Noten:
(1) Op deze reis stierven onderweg nog 25 zeelieden.
(2) De tonnenboet was een schuur voor opslag en onderhoud van bakens en zeetonnen.
(3) Equipagemeester was een hoge functionaris op de VOC - werf.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Volgende Blog: Het zeulen met zieken had ernstige gevolgen.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------