Watergeuzen het Diederik Sonoy de Diemerdijk schans. Jan Layken na 1629.
De watergeus Diederik Sonoy (1529-1597) werd in 1572 door Willem van Oranje tot gouverneur van Enkhuizen benoemd. Van daaruit veroverde hij Medemblik, Hoorn en andere plaatsen. Van 1572 tot 1588 was hij gouverneur van Hollands Noorderkwartier, waar hij oorlog voerde tegen de Spanjaarden. In het ontzet van Alkmaar,( 'Van Alkmaar de Victorie’).
Bezoek van Bossu naar Alva Amsterdam.
Op 12 september vertrok Bossu uit Amsterdam de vloot verzamelde zich bij de monding van het IJ. Na veel vertraging door weersomstandigheden en een bezoek van Bossu aan Alva, die zich toen in Amsterdam bevond, wisten de Spanjaarden de IJ-blokkade te breken. De geuzevloot onder leiding van admiraal Dirkszoon uit Monnikendam op zijn schip “De Eendracht” had zich intussen bij Marken verschanst.
De geuzenvloot in de minderheid.
Op 5 oktober vonden de eerste schermutselingen plaats. In de loop van de dag bleek dat de geuzenvloot in de minderheid was door de slechte bewapening en slechte zeileigenschappen van de veel kleinere schepen. Er moest een nieuwe aanvalstactiek worden gevolgd, het enteren en een man tegen man gevecht was de enige oplossing.
Bossu de dorpen in brand.
Op 6 oktober werd er zwaar gevochten er vielen vele doden en gewonden. Admiraal Dirkszoon deed een poging om een Spaansgezind schip te enteren hierbij werd de raakte hij gewond aan zijn rechterarm. Bossu had inmiddels soldaten aan de wal gezet en opdracht gegeven diverse dorpen in brand te steken. Hij hoopte hiermee te bereiken dat de geuzen de moed zouden verliezen en naar hun huizen en gezinnen wilden vluchten.
Slag op het Haarlemmermeer 1573. Deel uit Hendrik Cornelisz. Vroom, in of na 1629.
Geuzenkapitein Enkhuizen van de Spaanskapitein gevangen.
Geuzenkapitein Jacob Til uit Enkhuizen wist na diverse pogingen een vijandelijk schip te enteren en te veroveren. Hij nam de Spaangezinde kapitein Schuylenburch en nog enkele lieden gevangen en wierp de overige 50 bemanningsleden overboord.
Een aantal dagen liggen de vloten ver uit elkaar de geuzen gingen bij Hoorn voor anker, de Spaansgezinden lagen op de rede van Marken. De gewonde admiraal Dirkszoon die niet van boord wilde, kreeg ter assistentie de twee ervaren schippers Jan Floor en Claes Wybrantsz mee aan boord.
De Slag, Geschilderd van Jan Theurisz. Blenckerhoff (1628-1669). Rijksmuseum.
Op zondagochtend 11 oktober draaide de een aanwakkerende wind naar een gunstige hoek. Dirkszoon die net een brief had ontvangen van Sonoy, de door Willem van Oranje aangestelde gouverneur van het Noorderkwartier, om de aanval nog enige dagen uit te stellen, verbrandde de brief en liet de bloedvlag hijsen als sein voor de aanval.
De Slag op de Zuiderzee. Battle of the Zuiderzee in van 1573. van Frens Hogenberg.
Schip van Bossu aan de grond.
Ondanks het zeer zware vuur van de vijand gelukte het na diverse pogingen en een ingreep van Jan Floor op de bang geworden stuurman, langszij het grote admiraalsschip “De Inquisitie” van Bossu te komen. Nog twee schepen wisten te enteren en er ontstond een schermutseling. Vechtend en aan elkaar geketend dreven de schepen richting “De Nek”. Dicht onder de kust, in de buurt van Wijdenes, liep het diepstekende schip van Bossu aan de gronden
Jan Haring de held werd doodgeschoten.
De volgende ochtend vroeg, zag Jan Haring bemanningslid van admiraal Dirkszoon, kans om in de grote mast van het schip van Bossu de admiraalsvlag te strijken. Met de vlag naar beneden klimmend werd hij door een soldaat van Bossu doodgeschoten. Jan Haring de held uit Hoorn had al eerder heldendaden verricht. Eenmaal op de Diemerschans waar hij, uitgehongerd als hij was, zich weigerde over te geven en wist te ontsnappen aan de vijand. Eenmaal op de Waterlandse zeedijk waar hij vechtend tegen een overmacht wist stand te houden tot zijn maten zich hadden weten te redden, waarna hij weer wist hij te ontsnappen.
Slag op Zuiderzee tegen de graaf van Bussen 1573, Hendrik Cornelisz. Pot. 1674-1676.
Bossu schonk de dappere Jan Floor zijn zwaard.
De Spaansgezinden die de admiraalsvlag niet meer zagen wapperen op het vlaggeschip van hun admiraal, dachten dat de zaak verloren was en namen massaal de vlucht. De moedige Bossu vocht nog door maar in de middag toen hij zag dat de zaak verloren was, gaf hij zich over. Bossu schonk de dappere Jan Floor zijn zwaard. Aan admiraal Dirkszoon schonk hij zijn ridderteken van het gulden vlies.
Bossu en 200 gevangengenomen soldaten werden in triomf naar Hoorn gevoerd. Hier werden de soldaten gevangen gezet in het stadhuis. Bossu kreeg een aparte behandeling, hij werd vastgezet in het klooster aan de Achterstraat. Hij bleef hier tot de Passificatie van Gent in 1576. De 200 gevangen soldaten werden geruild voor de bij het bezet van Haarlem gevangen genomen prinsgezinden.
